به گزارش تجارت‌نیوز، در میان شلوغی‌ها و مغازه‌های پر از لباس زنانه و مردانه خیابان جمهوری، در هم‌جواری پاساژ پروانه که جنب و جوش زیادی را در طول روز برای خرید و فروش لباس مجلسی در دل خود دارد؛ لاشه ساختمانی هست که پس از گذشت بیش از ۳۱ ماه از بالا گرفتن زبانه‌های آتش هنوز آثار سوختن در آن آتش را می‌توان مشاهده کرد.
گردش فصول و حتی بارانی که فروردین ماه امسال رخت سیاه را برتن بعضی از هم‌وطنان کرد، نتوانسته سیاهی آجرهای کهنه این ساختمان را پاک کند. شاید هیچ کس انتظار این را نداشت ساختمان پلاسکویی که از آن در برخی از خبرهای منتشر شده با عنوان «اولین آسمان خراش و ساختمان مدرن خاورمیانه» یاد می‌شد، به سرنوشت این‌چنینی دچار شود.
ساختمانی که در سال ۱۳۴۱ توسط حبیب‌الله القانیان، صاحب بزرگترین کارخانجات صنایع پلاستیک‌سازی ساخته شد و به همین سبب نیز پلاسکو نام گرفت، ظرف مدت حدود دو سال ساخته شده بود. این ساختمان که زمانی نماد خیابان جمهوری بود، تا قبل از روز ۳۰ دی ماه سال ۹۵ برو بیایی در رگ‌های ۱۷ طبقه‌اش جریان داشت و اگر این روزها نیز پابرچا بود ۵۷ ساله می‌شد.
احمد اسماعیلی، عضو سابق تیم ساماندهی خیابان جمهوری، مالک پاساژ مرکزی و به گفته خودش از کسانی است که در روزهای سوختن پلاسکو از نزدیک شاهد سوختن این پاساژ بود.
وقتی می‌خواهد درباره پلاسکو صحبت کند ابتدا نسبت به نگهداری این ساختمان در چهار دهه اخیر گلایه‌هایی را مطرح می‌کند و سپس از روز آتش‌سوزی سخن می‌گوید که اطلاع نداشته و با همسرش به نمایشگاهی رفته بود.
تعریف می‌کند که وقتی به او خبر آتش‌سوزی پلاسکو را می‌دهند، از همسرش جدا می‌شود و خودش را به خیابان جمهوری می‌رساند. به تیم ساماندهی ملحق می‌شود؛ شب اول را در اینجا می‌ماند و ۹ روز مابقی را ساعت هفت صبح می‌آمد و تا ساعت ۱۱ شب جلوی این ساختمان ایستاده و کمک کرده است.
کمی مکث می‌کند، نگاهش را به میز می‌دوزد و می‌گوید: من این جا بودم که انواع و اقسام مدیران آمدند و عکس یادگاری انداختند.
اسماعیلی درباره اولین اقدامات برای ساختن این ساختمان می‌گوید: اولین کاری که انجام شد پارکینگ نزدیک پلاسکو را از یک‌سری‌ها گرفتند. مالک یک سوم این پارکینگ فامیل یکی از پزشک‌های معروف بود بقیه هم بین یک بانک و بنیاد مشکل داشت، چون سیستم حاکمیتی است بنیاد آن بانک را کنار گذاشت. پس از آن برای مغازه‌های اخطارنامه آمد ولی کسبه زیربار نرفتند. کنار ساختمان پلاسکو یک ملک حدود ۴۶۰ متری دیگر نیز تخریب شده که مالک آن خانمی است که بنیاد قصد خرید ملک او را دارد اما مالک راضی نمی‌شود.
وی سپس این طور ادامه می‌دهد: آقای فتاح که الان آمده، یک مشکل روی میزش است. روزی که آمد حرف‌های عجیبی زد. گفت: با زبان خوش اموال بنیاد را برگردانید. قطعا منظورش مردم نیست چون مردم در درجه‌ای نیستند که به مال و اموال حاکمیتی دست بزنند. کسانی را می‌گوید که انواع کارخانجات، ویلاها، خانه‌های منطقه یک، دو و سه را گرفتند. آقای فتاح می‌خواهد کار کند اما نمی‌تواند. از اردیبهشت فونداسیون این ساختمان را ریخته‌اند. اگر مجری اینجا بخش خصوصی بود چون ارزش افزوده کارش را می‌دانست سریع ساختمان را بالا می‌آورد. اما در اینجا بعد از چند سال مجوز گرفته شده است.
اسماعیلی معتقد است: ساختن این ساختمان زمان‌بر است و برآوردش درباره روند ساخت‌وساز پلاسکو این است که با این تیم اگر خیلی خوب کار شود تا آخر امسال بتوانند اسکلت آن را جمع کنند که فقط بخشی از کار است. بخش بزرگتر آن که پیچیده‌ترین و هزینه‌برترین بخش است، زمان بیشتری می‌برد.
بعید است پلاسکو فوری ساخته شود
این کسبه می‌گوید که چون مالک است قوانین را می‌داند که در مورد ساختمان پلاسکو در قانون چون جبرا این اتفاق برای ساختمان افتاده مالک باید ساختمان را بسازد. وضعیت این ملک هم به نحوی است که مالک نمی‌تواند بهره‌برداری خاصی کند. در ساخت اولیه این ساختمان یک آسانسور داشت و پله فرار نداشت. در چهار جهت ساختمان نیز فضایی وجود ندارد که مالک با این زمین بازی کند. باید پله فرار و آسانسور داشته باشد، شرایط خاصی هم برای نوع مصالحه، سقف و این قبیل موارد تعیین شده است، پس بنیاد مجبور است در جای دیگری پارکینگ را تامین کند. یک قانون برای ساخت ساختمان وجود دارد که طبق آن مالک حق دارد تا هفت درصد اصلاح هندسی کند. طبق قانون بنیاد می‌تواند ارزش افزوده را از کسبه بگیرد.
در پاسخ به این سوال که به سر کسبه چه آمد؟ به ساختمان پروانه اشاره می‌کند که به گفته او، بنیاد اول سراغ این ساختمان رفت، ولی ساختار آن به خیابان جمهوری نمی‌خورد و کسبه قبول نکردند. ساختمان‌های خیابان جمهوری تجاری و بیشتر حالت بازار دارند تا تک فروشی، باید از اول پاساژ آخر آن مشخص باشد اما ساختمان پروانه این گونه نیست و شبیه میلاد نور شهرک غرب است.
او در این خصوص ادامه می‌دهد: جای این که بیایند این جا را تعمیر کنند ساختمان نور سر چهارراه تخت جمشید را در نظر گرفتند که برخی از کسبه آن جا ماندند و مابقی هم حوالی میدان فردوسی در مرکز تجارت جهانی فردوسی رفتند. کسبه خیلی ضربه دیدند و برخی بیمه بودند و گرفتند، مابقی هم که هیچ.
امیدی به ساختن سریع ساختمان پلاسکو ندارد و ادامه می‌دهد: من از همان روزها گفتم ساختن این ساختمان می‌خوابد. کسبه‌ها به من گفتند ذهنت خراب است، من هم در جواب گفتم اگر تا ۱۰ سال دیگر اینجا ساختمانی ساخته شد من اسمم را عوض می‌کنم. مالک این ساختمان بنیاد مستضعفین است، مستاجرها همه سرقفلی را خریده‌اند. چون بنیاد از ساختن این ساختمان منفعتی نمی‌برد بعید است فوری ساخته شود.
اعلام زمان اتمام کار ساخت پلاسکو
در همین حال منوچهر خواجه دلویی، معاون توسعه ساختمان و انرژی بنیاد مستضعفان در خصوص روند ساخت‌وساز پلاسکو به تجارت‌نیوز گفت: پس از مشکلات بسیار در مهر ماه سال ۹۷ شهرداری مجوز ساخت این ساختمان را به ما داد. تا حدود پنج ماه دیگر اسکلت‌بندی آن کامل می‌شود و مهر ماه سال ۹۹ کار ساخت این ساختمان تمام می‌شود. پروژه پلاسکو پروژه‌ای معمولی نیست، ساختمانی با مساحت هزار متر مربع، که ۱۵ طبقه روی زمین و یک طبقه زیر زمین که ۱۶ هزار متر مربع زیربنا داشته است. شبیه این ساختمان صدها نمونه در تهران و دیگر شهرها وجود دارد، بنابراین پروژه پیچیده‌ای نیست.
وی ادامه داد: آنچه که این پروژه را پیچیده کرده اسم آن است. در این اتفاق تعدادی از آتش‌نشان‌ها و مردم شهید شدند، که این موضوع ارزش زیادی دارد و پروژه را خاص کرده است و تلویزیون یک هفته این اتفاق را با پخش زنده پوشش داد، بنابراین این پروژه ابعاد ملی پیدا کرد زیرا سران سه قوه، نمایندگان مجلس و همه مسئولان مرتبط و غیرمرتبط در این باره اظهارنظر کردند.
معاون توسعه ساختمان و انرژی بنیاد مستضعفان تصریح کرد: حساسیت‌ها نسبت به این ساختمان بالا رفته و اگر این حساسیت‌ها نبود خیلی سریع این ساختمان ساخته می‌شد. همانطور که در این بازه زمانی بنیاد ده‌ها پروژه دیگر را تمام کرده است. ولی این جا پلاسکو است. از لحظه‌ای که این پروژه آغاز به کار کرد با موانع و مشکلات بسیاری که شهرداری تهران، میراث فرهنگی و… ایجاد کردند ساخت این ساختمان به تعویق افتاده اما مهر ماه سال پیش مجوز را گرفتیم و کار ساخت آن را شروع کردیم.
مشروح مصاحبه تجارت‌نیوز با منوچهر خواجه دلویی در روزهای آینده منتشر خواهد شد.
