به گزارش تجارت‌نیوز، تغییر منشأ تأمین ارز دارو موضوعی است که پس از حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی رنگ‌وبوی جدی‌تری گرفت. گرچه وزیر بهداشت تغییر منشأ ارزی را قویاً رد کرد، اما فعالان صنفی و داروخانه‌ها تخصیص ارز نیمایی به جای ارز ۴۲۰۰ تومانی به دارو خبر می‌دهند.
افزایش قیمت ۷۰ درصد داروها
بررسی‌های میدانی نیز افزایش قیمت دارو را تائید می‌کند. طوری‌که می‌توان گفت از هر ۱۰ قلم دارو، هفت قلم با قیمت‌های جدیدی نسبت به سال گذشته عرضه می‌شوند. میزان افزایش قیمت‌ها نیز بین ۲۵ تا بیش از ۱۰۰ درصد است. به‌عنوان مثال ژلوفن که دارویی پرمصرف است تا بهمن سال گذشته در محدوده ۷۰۰۰ تومان قیمت داشت، اما اکنون به صورت آزاد حداقل ۱۳ هزار تومان فروش می‌رود.
این روند قیمتی احتمال تغییر منشا ارز دارو را بالا می‌برد. موضوعی که علاوه بر تهدید سلامتی شهروندان، نارضایتی تولیدکنندگان و بیمهها را به همراه دارد. حتی برخی از تولیدکنندگان پیش از این خبر دادند که قرار است امروز خط تولید خود را متوقف کنند.
در همین زمینه اعضای سندیکای تولید دارو در نامه‌ای به رئیس‌‌جمهوری نسبت به تعطیلی تولید دارو در ابتدای تیر ماه هشدار دادند. مهم‌ترین مطالبه این سندیکا اصلاح قیمت و تامین ارز دارو با پوشش بیمه‌ای مناسب بود. از سوی دیگر، مصرف‌کنندگان هم نسبت به قیمت‌های کنونی دارو معترضند. بسیاری از شهروندان می‌گویند که دیگر قدرت خرید دارو را از دست داده‌اند.
طرفداران تغییر منشا ارز دارو چه می‌گویند؟
در این بین برخی کارشناسان هم معتقدند که بهتر است منشأ تامین ارز دارو همان سامانه نیما باشد. چراکه با بالارفتن قیمت دارو دیگر خرید و نگهداری دارو مازاد در کشور از بین می‌رود و مردم خوددرمانی نمی‌کنند. برخی نیز به کاهش قاچاق دارو با واقعی‌شدن نرخ دارو تاکید دارند.
به‌عنوان مثال چندی پیش حمید حسینی، عضو هیات رئیسه اتاق مشترک ایران و عراق به تجارت‌نیوز گفت: بخشی از داروهایی که در ایران با ارز ترجیحی تامین می‌شوند سر از بازارهای عراق، پاکستان و افغانستان درمی‌آورند. در واقع بازار دارویی این کشورها از یارانه ایران تامین می‌شود.
شاید تمام این شرایط نتیجه اصرار دولت بر اجرای سیاست‌های دستور در بازارهاست. سیاست‌هایی که نه‌تنها باعث زیان و حتی ورشکستگی تولیدکنندگان می‌شود، بلکه در پایان گروه‌های هدف هم از قیمت‌های دستوری نفعی نمی‌برند. بدین ترتیب منابع کشور در کشورهای دیگر حیف و میل می‌شود.
کمبود دارو به‌رغم تأکید بر داخلی‌سازی
موضوع دیگر در این حوزه به تأکید بر داخلی‌سازی تولید دارو بازمی‌گردد. مثال ملموس و فراگیر این بلندپروازی‌ها را در تولید واکسن کرونا شاهد بودیم. گرچه چندین و چند پروژه با بودجه‌های میلیاردی و هزینه‌ای به اندازه سلامتی عمومی جامعه تعریف شد، اما در نهایت این خارجی‌ها بودند که کشور را در برابر کرونا واکسینه کردند. حال در حوزه تولید برخی داروها هم ماجرا به همین منوال است.
به‌رغم اینکه در سال‌های اخیر ایران در تولید برخی داروها به موفقیت‌هایی دست یافت، اما همچنان برخی بیماران، به‌ویژه بیماران خاصی از کمبود دارو رنج می‌برند. حتی گاهی اخباری مبنی بر کمبود داروی انسولین که تولید آن چندان هم پیچیده نیست به گوش می‌رسد. تحریم نیز راه فراری پیش روی مسئولان گذاشته تا این کمبودها را به نوعی توجیه کنند. توجیهی که در تناقض کامل با سیاست داخلی‌سازی تولید دارو دارد.
پیگیری‌های تجارت‌نیوز نشان می‌دهد وضعیت بحرانی صنعت دارو در حوزه تأمین و تولید مواد مؤثره بیش از سایر بخش‌هاست. طوری‌که این امر منجر به کاهش ۵۰ درصدی تولید شد. تأکید سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی هم بیشتر روی نبود شفافیت در تخصیص ارز. آنها عنوان می‌کنند سال گذشته دو بار ارز یک میلیون دلاری به صنعت دارو اختصاص یافت، اما کسی از سرنوشت این ارزها خبر ندارد.
تأمین ارز دارو در هاله‌ای از ابهام
رئیس هیات‌مدیره سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی با تاکید بر اینکه حوزه تولید مواد مؤثره دارویی وضعیت مطلوبی ندارد، به تجارت‌نیوز گفت: ما بشدت گرفتار تخصیص و تأمین ارز هستیم.
فرامرز اختراعی توضیح داد: برنامه‌ریزی سازمان غذا و دارو در دوران مدیریت جدید از شفافیت پیروی نمی‌کند. آنها رسماً می‌گویند که سیاست‌های ما بر این مبنا نیست که اعلام کنیم که ارز دارو را به چه کسی و چه میزان می‌دهیم! در این زمینه از بانک مرکزی و دولت انتظار می‌رود که بیشتر در اندیشه ساماندهی بازار و تعیین تکلیف ارز دارو باشند. آنها هم در ایجاد چنین شرایطی بی‌تقصیر نیستند.
او با ابراز امیدواری نسبت به دستور رئیس جمهوری برای بازنگری در قیمت دارو، بیان کرد: این موضوع قطعاً باعث انگیزه تولید می‌شود. اما باید تخصیص ارز چه به صورت نیمایی یا آزاد روشن باشد.
قیمت‌گذاری توسط چند جوان غیرکارشناس!
اختراعی روند قیمت‌گذاری دارو را ایده چند جوان غیرکارشناس دانست و افزود: آنها زمانی که مقایسه قیمتی انجام می‌دهند، ارز ۴۲۰۰ تومانی مبنا قرار می‌دهند؛ در حالی که تولیدکنندگان مواد مؤثره دارویی تنها بخشی از مواد اولیه خود را با ارز ۴۲۰۰ تومانی تأمین می‌کنند. مابقی مواد از بازار آزاد تأمین می‌شود. ادامه این روند منجر به خطرات جدی نسبت به رعایت اصول تولید می‌شود.
وی اضافه کرد: «تمام تلاش ما در راستای تولید و تامین ماده واسطه به هر طریقی است. اما سرعت ما به اندازه لجبازی آقایان بالا نیست.»
کاهش ۵۰ درصدی تولید مواد موثره دارویی
رئیس هیات مدیره سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی با اشاره به کاهش حدود ۵۰ درصدی تولید مواد موثره تصریح کرد: هزینه و بودجه‌های مورد نیاز دارو، رقم بالایی نیست که دولت در تامین آن دچار مشکل شود. دولت به راحتی می‌تواند ارز دارو را حتی به صورت ترجیحی تأمین کند.
داروهایی که مشابه داخلی دارند وارد شدند؟
او افزود: دولت سال گذشته در دو نوبت به صنعت دارو ارز اختصاص داد؛ اما در نبود شفافیت این احساس وجود دارد که ارز دولتی صرف واردات داروهایی شد که مشابه داخلی دارند.
طبق اعلام اختراعی، برای کل صنعت دارو، کمتر از ۷۰۰ میلیون دلار ارز کفایت می‌کند.
بر اساس این گزارش، آخرین اظهار نظر رسمی درباره تأمین ارز دارو به صحبت‌های وزیر بهداشت مربوط می‌شود. بهرام عین‌اللهی در این باره اعلام کرد: سیاست دولت این است که ارز ترجیحی همچنان برای دارو اعمال شود. اگر قرار باشد ارز ترجیحی دارو حذف شود باید مابه‌‌التفاوت آن در اختیار بیمهها قرار بگیرد.
مطلب ارز دولتی برای واردات دارو اختصاص می‌یابد؟ را در تجارت‌نیوز بخوانید.
