به گزارش تجارت‌نیوز، مرکز پژوهش‌های اتاق ایران، گزارش دوره سی‌وششم طرح شاخص مدیران خرید (PMI) کل اقتصاد (شامخ اقتصاد) و گزارش چهل و هشتم دوره طرح شاخص مدیران خرید (PMI) بخش صنعت (شامخ صنعت) را منتشر کرد. تبعات قطعی اینترنت در مهر ماه از جدیدترین و مهم‌ترین نگرانی‌های فعالان اقتصادی، به‌ویژه در حوزه خدمات شناخته می‌شود.
این دو گزارش که بر اساس اطلاعات بنگاه‌های اقتصادی در شهریور تهیه شده، از توقف روند نزولی سه‌ماهه شامخ و افزایش میزان فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی نسبت به مرداد حکایت دارند.
بدین ترتیب در شهریور ۱۴۰۱ شامخ اقتصاد به ۵۲٫۰۸ واحد و شامخ صنعت به ۵۳٫۲۵ واحد رسید. این اعداد نسبت به مرداد ۴٫۰۲ و ۴٫۸ واحد افزایش را نشان می‌دهند.
قطعی اینترنت PMI را کاهش می‌دهد؟
بر اساس گزارش منتشرشده، شامخ کل اقتصاد به بالاترین حد خود در سه ماه اخیر رسید. با این حال وضعیت شاخص مذکور در این ماه نسبت به اردیبهشت ماه چهار واحد پایین‌تر است.
این رقم همچنین نسبت به ماه مشابه سال قبل ۳٫۵ واحد کمتر است. همان‌طور که نمودار زیر هم نشان می‌دهد روند شامخ اقتصاد در بازه مشابه سال گذشته هم به ترتیب امسال بود.
حال اگر روند سال گذشته را مبنا قرار دهیم در ماه جاری باید منتظر کاهش دوباره PMI کل اقتصاد باشیم. به‌ویژه آنکه مدیران خرید با مشکلات جدید و جدی مواجه شده‌اند که ازجمله آن می‌توان به قطعی اینترنت اشاره کرد.
تبعات قطعی اینترنت؛ زیان روزانه ۳۰۰۰ میلیارد تومانی
به‌رغم افزایش فعالیت‌های اقتصادی مدیران خرید، همچنان بدبینی‌هایی در گزارش شامخ شهریور به چشم می‌خورد. همان‌طور که در جدول زیر هم مشخص است انتظارات در ارتباط با میزان فعالیت اقتصادی در ماه آینده (مهر) بعد از مصرف حامل‌های انرژی بیشترین کاهش را در بین سایر شاخص‌ها داشت.
به نظر می‌رسد با شروع قطعی اینترنت سراسری از اواخر شهریور ماه، فعالان اقتصادی نسبت به تبعات این اقدام تصمیم‌گیران نگران شده‌اند. بیشترین نگرانی در این مورد به مدیران فعال در بخش خدمات مربوط می‌شود.
پیش از این نیز بررسی‌های تجارت‌نیوز نشان داد که هر روز قطعی اینترنت در ایران آسیب حداقل ۳۰۰۰ میلیارد تومانی به کسب‌وکارها وارد می‌کند.
چرا مصرف حامل‌های انرژی کاهش یافت؟
به‌رغم بهبود سه واحدی تحویل سفارش، مصرف حامل‌های انرژی در شهریور ماه ۱۱ واحد کاهش داشت. با توجه به شرایط داخلی کشور در هفته‌های اخیر و اعتراضات شکل‌گرفته در خیابان‌ها احتمالاً علاوه بر کاهش ساعات کاری، بخش حمل‌ونقل و ترانزیت تولیدکنندگان مختل شده است.
تغییر فصل و کاهش استفاده از وسایل سرمایشی نیز می‌تواند دیگر عامل مؤثر در این زمینه باشد.
کاهش تقاضا برای استخدام
در این بین میزان استخدام نیروی کار نیز با افت مواجه بود. شاید یک سوی ماجرا به فعالیت تولیدکنندگان مربوط باشد، اما طبق نظرسنجی صورت‌گرفته میزان تقاضا در بازار کار نیز روند نزولی را طی می‌کند.
گویا با توجه به کاهش حقوق کارکنان، فعلاً جویندگان شغل خوداشتغالی و فعالیت در مشاغل غیررسمی را به استخدام در واحدهای تولیدی و صنعتی ترجیح می‌دهند.
ناامیدی تولیدکنندگان از افزایش قیمت‌ها
کاهش موجودی در انبار در کنار افزایش میزان ثبت سفارشات جدید، رشد فروش و بهبود تحویل می‌تواند نشانه‌ای از نظر مدیران خرید مبنی بر ثبات قیمت کالاهای تولیدی در ماه پیش رو باشد. گویا مدیران با ناامیدی نسبت به افزایش قیمت‌ها فعالیت خود را در شهریور ماه برنامه‌ریزی کردند.
از سوی دیگر، احتمالاً افزایش خرید مواد اولیه و تسریع در فعالیت کسب‌وکارها هم ریشه در همین موضوع دارد. اما افزایش قیمت مواد اولیه می‌تواند بر قیمت نهایی محصولاتی که در ماه‌های بعد از آن تولید می‌شود تأثیر منفی بگذارد و نرخ محصولات را افزایش دهد. همان‌طور که در شهریور هم قیمت‌ها دو واحد افزایشی بود.
همچنین صادرات کالا و خدمات در شهریور به کمترین میزان سه‌ماهه خود رسید. به نظر می‌رسد با توجه به تعطیلات مربوط به اربعین و بسته شدن مرزهای عراق، به‌عنوان یکی از مشتریان اصلی ایران، این افت قابل پیش‌بینی بود.
بهبود نسبی فعالیت‌ها به‌رغم قطعی اینترنت
بر اساس این گزارش، به‌طورکلی در شهریورماه طبق انتظارات، فعالیت‌ها بعد از تعطیلات تابستانی اندکی بهبود یافتند؛ اما به دنبال بی‌ثباتی قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید و کمبود نقدینگی، بشدت نیاز به تأمین سرمایه در گردش از سوی بانک‌ها وجود دارد که حمایت از سوی بانک‌ها در ارائه تسهیلات صورت نمی‌گیرد.
به نظر می‌رسد با توجه به قیمت بالای خرید مواد اولیه و همچنین کیفیت پایین تولیدات، هنوز نقدینگی برای تأمین و حمایت وجود ندارد.
برای مطالعه بیشتر خبر رکود تولید خودرو در گزارش شامخ مرداد را بخوانید.
