به گزارش تجارت‌نیوز، اخیرا حمید کارگر، فعال و کنشگر صنعت فرش، در توئیتی از افزایش هزینه رنگرزی فرش خبر داد و نوشت: «پارسال برای رنگرزی فرش باید قرمزدانه (رنگزا) را با دلار 25 هزار تومانی وارد می‌کردیم و امسال با دلار 36 هزار تومانی؛ یعنی بیشتر از 800 هزار تومان افزایش قیمت برای هر کیلو!». همین آمار در کنار موج آغاز مهاجرت فعالان حوزه فرش که از چند سال گذشته شکل گرفت؛ نشان از حال وخیم صنعت فرش دارد. در همین زمینه تجارت‌نیوز گفتگویی با محمدعلی زرینه‌کفش، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف تهران، انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.
با افزایش نرخ ارز و ورود آن به کانال 36 هزار تومان، هزینه واردات مواد رنگزا بسیار افزایش یافت. این افزایش قیمت در هزینه تمام‌شده تولید چقدر موثر است؟
مواد رنگزا باکیفیت و خوب از 300 سال پیش تا کنون از آلمان به ایران وارد می‌شد. اما به دلیل تحریم و افزایش قیمت ارز دیگر امکان واردات آن از این کشور وجود ندارد. اما با توجه به نوسانات بازار ارز طی چند ماه اخیر هزینه واردات این مواد بسیار افزایش پیدا کرد. این در حالی است که بالای 90 درصد کلاف‌های نخ توسط مواد رنگزای واردات رنگرزی می‌شود.
گرچه هزینه رنگرزی هم افزایش قابل توجهی دارد، اما در حال حاضر تنها مشکل صنعت فرش افزایش هزینه رنگرزی نیست. نوسانات ارزی در بحث واردات ابریشم که تقریباً 100 درصد نیاز کشور از طریق واردات تأمین می‌شود، تأثیر گذاشته است.
همین موضوع در بحث واردات کُرک و پشم نیز صدق می‌کند. در واقع بخش قابل‌توجهی از متریال تولید فرش وارداتی است که با افزایش نرخ ارز شاهد افزایش هزینه تولید فرش خواهیم بود.
آمار نشان می‌دهد که صادرات فرش طی چند سال اخیر کاهش چشمگیری داشته است، اما موضوع مهمی که اخیراً مورد توجه قرار گرفته بحث مهاجرت فعالان این حوزه است. دلیل آن چیست؟
مهاجرت طراحان فرش از چند سال گذشته آغاز شد. متأسفانه از آنجایی که ایران قانون جهانی کپی‌رایت را نپذیرفت و فردی هم در بدنه دولت برای دفاع از این قانون فعالیت ندارد، این امر باعث شد کشورهایی همچون نپال، چین، هند، پاکستان، ترکیه و … از طرح فرش‌هایی ایرانی کپی‌برداری کنند.
البته مرکز ملی فرش، تعدادی از طرح‌های فرش ایرانی را به ثبت رسانده اما درباره دفاع از آن در مقابل کپی‌برداری اقدامی انجام نداده است.
چرا ما در زمینه‌های دیگر مانند مرمت فرش که ارزآوری خوبی هم دارد، اقدامی نکرده‌ایم؟
با توجه به اینکه واردات برخی از فرش‌ها به کشور ممنوع است ما مبادرت به ایجاد سامانه‌ای برای واردات فرش به جهت مرمت، تکمیل و شستشو نکرده‌ایم تا در یک چارچوب مشخص فرش‌هایی که نیاز به مرمت دارند بتوانیم به کشور وارد کنیم.
این در حالی است که کشوری مانند ترکیه در این زمینه گام‌های بسیار خوبی برداشته است. همین خلأ و بی‌توجهی در ایران باعث شد تا ترکیه اقدام به جذب هنرمندان و مرمت‌کاران ایرانی کند. ترکیه با استفاده ابزاری از هنرمندان حوزه فرش سود اصلی را نصیب خود کرد.
نقش دولت در این میان چه بود؟
به عنوان کسی که 14 سال رئیس اتحادیه فرش، تولیدکننده برتر و فارغ‌التحصیل این رشته هستم و با چندین وزیر و رئیس مرکز فرش ارتباط داشتم، عنوان می‌کنم که متأسفانه هیچ‌کدام از دولت‌ها برنامه‌ای برای توسعه صنعت فرش نداشتند. شاهد تغییر وزرای مختلفی بوده‌ایم، اما دریغ از اینکه یکی در حوزه صنعت فرش تحولی انجام دهد.
در گذشته وزیر بازرگانی داشتیم، اما اکنون به وزیر صنعت، معدن و تجارت تغییر نام داده است. آن‌ها تا توانسته‌اند نام‌ها را بزرگ کرده‌اند، اما در حوزه فرش حداقل کار کوچکی هم انجام نداده‌اند. متأسفانه نه‌تنها اثر مثبتی روی صنعت فرش نداشتند بلکه وارث خوبی هم برای ظرفیت فرش دستباف نبودند.
از وزیر گرفته تا روسای مرکز فرش، هیچ‌کدام اقدامی برای صنعت فرش انجام نداده‌اند. حتی نتوانستند ظرفیت فرش دستباف را حفظ کنند. دولتمردان، نه‌تنها صنعت فرش را روبه‌جلو نبردند بلکه زمینه‌ساز نارضایتی صادرکنندگان، تولیدکنندگان، رنگرزها، بافنده‌ها، طراحان و … شدند.
در بخش تولید وضعیت صنعت فرش چگونه است؟
تا می‌خواهیم تولید را شروع کنیم، بلافاصله مشمول مالیات و بیمه می‌شویم. نه‌تنها مسیر را برای تولیدکنندگان همواره نکردند، بلکه دست‌اندازی هم ایجاد می‌کنند. مسئولان از ضعف صادرات فرش ناراضی هستند. اما دست‌اندازها و خودتحریمی‌هایی که ایجاد کرده‌اند موردتوجه قرار نمی‌دهند. با ادامه این شرایط شاهد مهاجرت تولیدکنندگان صنعت فرش نیز خواهیم بود.
برای مطالعه بیشتر گزارش تولید فرش ایرانی با برند ترکی را در تجارت‌نیوز بخوانید.
